آشنایی با مراحل ساخت سنتور بصورت کامل

ساز سنتور از اصیل ترین سازهای ایرانی می باشد که از صدای بسیار دلنشین و زیبایی برخوردار است. سنتورها انواع مختلفی دارند و هر کدام از آن ها نت های بسیار خاص و زیبایی را شامل می شوند. با توجه به این موضوع کیفیت ساخت سنتور بسیار حائز اهمیت می باشد. نکته قابل توجه در رابطه با ساخت این ساز نقش سازنده در مراحل ساخت است. بخش قابل توجهی از مراحل ساخت این ساز توسط خود سازنده و به صورت سنتی و دستی انجام می شود. بنابراین ساخت ساز سنتور نیاز به مهارت و تجربه بسیار بالایی دارند. به همین منظور در ادامه قصد داریم شما را با هر آنچه نیاز است در رابطه با مراحل ساخت سنتور بدانید آشنا کنیم.

هنگام ساخت ساز باید به چه نکاتی توجه شود؟

زمانی که سازنده برای ساخت سنتور اقدام می نماید، باید نکات متعددی را مد نظر قرار دهید. به طور مثال با توجه به اینکه سنتور از انواع مختلفی برخوردار است نحوه ساخت آن ها نیز با یکدیگر متفاوت است. از انواع سنتور می توان به سنتور معمولی، لا کوک، باس، کروماتیک و کروماتیک بم اشاره نمود. هر کدام از این سازها در نت و میزان صدادهی با یکدیگر تفاوت دارند. بنابراین نحوه ساخت آن ها نیز مشابه یکدیگر نمی باشد. زیرا ابعاد و اندازه سنتورها در میزان بم و زیر بودن صدای ساز نقش بسیار موثری دارد.

از دیگر نکاتی که هنگام ساخت سنتور باید به آن توجه شود، اجزای این ساز است. با توجه به اهمیت هر کدام از اجزای سنتور سازنده باید آگاهی کامل نسبت به آن ها داشته باشد. از اجزای تشکیل دهنده ساز سنتور می توان به جعبه صوت، صفحه رو، پل، خرک، مفتول روی خرک، شیطانک، کلید کوک و سیم گیر اشاره نمود. نحوه عبور مفتول از روی خرک ها می تواند در تعیین نت ها و میزان صدادهی ساز تاثیرگذار باشد. به همین دلیل است که شناخت دقیق اجزای سنتور یکی از توانایی های ضروری سازنده محسوب می شود.

توانایی های سازنده در ساخت سنتور را جدی بگیرید؟

از آنجایی که سنتور یکی از خاص ترین و در عین حال پیچیده ترین سازهای ایرانی می باشد، ساخت اصولی آن بسیار حائز اهمیت است. با توجه به این موضوع مهارت سازنده در ساخت سنتور نیز از اهمیت بسیار بالایی برخوردار می باشد. از توانایی های ضروری سازنده برای ساخت این ساز می توان به موارد زیر اشاره داشت.

• شناخت انواع چوب: از ابتدایی ترین مهارت های مورد نیاز در ساخت سنتور شناخت چوب های مختلف است. از آنجایی که چوب نقش مستقیم در کیفیت ساز دارد، شناخت چوب ها و انتخاب مناسب ترین آن ها برای ساخت ساز بسیار حائز اهمیت است.
• نجاری: سازنده سنتور باید از مهارت بالایی در حرفه نجاری برخوردار باشد. در این صورت می تواند چوب های ساز را به شکل دقیق و تمیز برش بزند.
• صداشناسی: از دیگر نیازهای ضروری در ساخت سنتور توانایی بالای سازنده در صداشناسی می باشد. از آنجایی که نوع ساخت ساز می تواند میزان زیر و بم بودن صداهای آن را بسازد، شناخت صداها و نحوه ایجاد آن ها بسیار حائز اهمیت است.
• نوازندگی: توانایی نوازندگی نیز از جمله مهارت های ضروری سازنده سنتور می باشد. سازنده باید از نحوه کوک کردن ساز تا کنترل صدای آن بسیار ماهر باشد. در غیر این صورت نمی توان صدا و کوک درستی را از ساز شنید.

مراحل اصولی و استاندارد ساخت جعبه سنتور

• انتخاب چوب: اولین مرحله ساخت سنتور انتخاب چوب باکیفیت جهت ساخت ساز است. چوب انتخاب شده برای این ساز باید از استحکام و دوام بسیار بالایی برخوردار باشد. مناسب ترین چوب برای سنتور چوب گردو باغی است. به طور کلی برای ساخت این ساز بهتر است از چوب هایی استفاده شود که دارای بافت منسجم و ریز می باشند.
• عمل آوری چوب: از دیگر مراحل ساخت سنتور آماده سازی چوب و برش آن است. در این مرحله باید چوب را به صورت ورقه ای برش داد و سپس شیره آن ها را گرفت. سپس آن ها را در سایه قرار داد تا کاملا خشک شوند. زمانی که چندین سال از خشک کردن چوب بگذرد آن وقت می توان از چوب برای ساخت ساز استفاده کرد.
• ساخت کلاف: در مرحله بعدی ساخت سنتور باید کلاف های دور تا دور ساز را بسازند. این کلاف ها همان اضلاع ذوزنقه هستند که از ابعاد 36، 90 و 2 تا 27 سانتی متر برخوردار می باشند. روی این چهارچوب باید سوراخ های مربوط به عبور سیم گیر و گوشی ایجاد شود. فراموش نکنید که هنگام چسباندن این کلاف ها نباید هیچ گونه درزی میان آن ها باقی بماند.
• ساخت صفحه زیرین: در ادامه ساخت سنتور باید صفحه زیرین کلاف ها را ساخت و آن را چسباند.
• جایگذاری پل ها: پس از ساخت صفحه زیرین نوبت به قرارگیری پل ها داخل جعبه صوتی می شود. این پل ها با قطر 8 تا 11 میلی متری از تغییر شکل و شکم دادن ساز جلوگیری می کنند.
• ساخت صفحه رو: در این مرحله از ساخت سنتور باید صفحه رویی را ساخت و روی آن برش های گل ایجاد نمود. سپس آن را روی جعبه چسباند و آن را کامل کرد.

مراحل تکمیل کننده ساخت سنتور

• نصب کردن خرک ها: در این مرحله از ساخت سنتور جعبه صوتی کامل شده و باید پایه های چوبی را روی آن نصب نمود. معمولا خرک ها به منظور عبور سیم ها ساخته می شوند و از قطر 2 الی 2.5 میلیمتر برخوردار می باشند. فراموش نکنید که روی این خرک ها شیارهایی ایجاد می گردد که محل قرارگیری مفتول ها هستند.
• نصب گوشی ها: در ادامه ساخت سنتور باید گوشی های فلزی را در سمت راست جعبه صوتی نصب نمود. این گوشی ها در تنظیم کوک از اهمیت بسیار بالایی برخوردار هستند و داخل سوراخ های ایجاد شده روی کلاف ها فرو می روند.
• نصب سیم گیر: نصب نمودن سیم گیر از دیگر مراحل ساخت سنتور است. سیم گیرها در قسمت چپ جعبه صوتی و داخل سوراخ های ایجاد شده فرو می روند.
• نصب سیم ها: در ادامه باید تمامی سیم های ساز که به تعداد 72 تا هستند را روی سیم گیر و گوشی نصب نمود. معمولا سیم های صدای بم از جنس برنج و سیم های صدای زیر جنس آلیاژ نیکل می باشند.
• کوک کردن سیم ها: آخرین مرحله از ساخت سنتور کوک نمودن سیم های نصب شده روی ساز است. پس از کوک کردن سیم ها ساز کاملا آماده برای نواختن می باشد.

اهمیت ساخت سنتور در تعیین قیمت آن

با توجه به اینکه کیفیت ساخت سنتور بر اساس نحوه ساخت، نوع چوب، طراحی و … متفاوت است، می تواند قیمت سنتور را نیز تحت تاثیر قرار دهد. به طور مثال هر چقدر کیفیت چوب انتخاب شده بالاتر باشد، قیمت ساز نیز بیشتر خواهد شد. بنابراین اگر می خواهید از صدای ساز لذت ببرید، هرگز کیفیت را فدای قیمت نکنید. قطعا سازهایی که با قیمت بسیار پایین به شما ارائه می شوند، از ساخت ضعیفی نیز برخوردار می باشند. البته در برخی از مواقع ممکن است ساز را با قیمتی بیشتر از قیمت واقعی آن به شما عرضه نمایند. به همین دلیل خرید از فروشگاه معتبر و منصف از مهم ترین نکاتی می باشد که هنگام خرید سنتور باید مدنظر قرار دهید. فروشگاه سالاری یکی از معتبرترین و متخصص ترین فروشگاه های عرضه کننده سنتور است که می تواند با توجه به بودجه و نیاز شما بهترین ساز را در اختیارتان قرار دهد.