چه سنتوری بخریم

من هنرجوی مبتدی هستم به من چه سازی رو پیشنهاد می‌کنید؟

این سؤالی است که بنده به عنوان سازگر روزی چند بار آن را می‌شنوم که نشانگر استیصال هنرآموزان محترم خصوصاً در تهیه ساز اولشان می‌باشد، بازار کنونی سنتور کشور سرشار است از سازهای بی‌کیفیت که با نام‌ها و برندهای مختلف در اختیار خریداران محترم قرار دارند که متأسفانه در وضعیت فعلی که هر کس به دنبال سود مالی خود می‌باشند.

هیچ‌کس اهمیتی برای هنرجو و آینده او قائل نیست. این درحالی است که هنرآموز محترم به خرید ساز به‌عنوان یک سرمایه‌گذاری نگاه می‌کند که هر چند شاید مبلغ این سرمایه‌گذاری خیلی زیاد نمی‌باشد خریدار حتماً قصد این را دارد که بهره لازم از پولی که پرداخت کرده ببرد و بهترین گزینه را انتخاب کند.

• حال چه باید کرد؟
• چقدر باید برای خرید ساز هزینه کنم؟
• چقدر طول می‌کشد تا سنتور را بیاموزم؟
• آیا بهتر نیست با یک ساز بسیار ارزان‌قیمت شروع کنم؟
• چه موقع نیاز هست آن را تغییر بدهم و ساز جدیدی بخرم؟
• این سازی که می‌خرم تا چه موقع پاسخگوی نیاز من هست؟

پاسخ این سؤالات همه و همه و فقط به یک امر منتهی می‌شود آن هم بودجه مورد نظرتان برای خرید ساز می‌باشد.

بگذارید تعارفات را کنار بگذاریم و رُک و راست به سراغ پاسخ این سؤالات برویم درصد بسیاری از هنرآموزان به علل مختلف دوره آموزشی خود را ادامه نخواهند داد. در بسیاری از منازل یک ساز سنتور وجود دارد که شاید به‌عنوان دکور استفاده شود شاید در جعبه زیر تخت خواب نهاده شده باشد و شاید در انباری خاک می‌خورد.

این نشانه علاقه‌ای است که به شکل ناگهانی در یکی از اعضای آن خانواده غلیان کرده و او را وادار به خرید یک ساز نموده ولی چرا این علاقه ناگهان جای خود را به بی‌میلی داده است؟ این سؤال می‌تواند جواب‌های بسیاری داشته باشد. اما براساس تجربه عموماً یک جواب دارد. نداشتن یک ساز مناسب برای شروع هنرآموزان معمولاً به دنبال ارزان‌ترین گزینه برای شروع هستند. چرا که فکر می‌کنند به این شکل کمترین ضرر مالی را متحمل خواهند شد.

اما این فکر کاملاً اشتباه است. اگر در خودتان جرات کافی برای آموختن موسیقی احساس نمی‌کنید بهتر است اصلاً سنتور تهیه نکنید و پولی که می‌خواهید هزینه بفرمایید و در جای دیگه‌ای در زندگیتان خرج بفرمایید خصوصاً با وضعیت اقتصادی موجود در کشورمان چرا که خرید یک ساز بی‌کیفیت خود باعث سرخوردگی شما در ادامه روند آموزششان خواهد شد گوش انسان ساختمان بسیار پیچیده‌ای دارد ممکن است شما تفاوت یک ساز ضعیف و ارزان قیمت را متوجه نشوید اما گوش شما به شکل ناخودآگاه این تفاوت را خواهد فهمید و یک سنتور که براساس قواعد صحیح سازگری ساخته نشده باشد شما را به مرور نسبت به تمرین و نواختن آن دلسرد و بی‌تمایل می‌کند و بسیاری از هنرجویان احساس می‌کنند که چون صدای سازشان چه به شکل زنده و چه به شکل ضبط شده شنیده‌اند تفاوت دارد حتماً اشکال از ایشان است درحالی‌که در خیلی از مواقع شاید اگر ایشان یک ساز خوب در اختیار داشتند روند آموزششان به اینجا کشیده نمی‌شد. پس در پایان با یک نتیجه کلی به این نقطه می‌رسیم که شما هر چقدر ساز بهتری داشته باشید روند آموزش شما سریع‌تر بهتر و صحیح‌تر پیش خواهد رفت.

البته این امر رابطه مستقیم با خود هنرجو و جدیت او در امر آموزش دارد اما تعداد هنرجویانی که با یک ساز معیوب روند آموزششان را ادامه دادند و نسبت به عزیزانی که با یک ساز خوب شروع کردند بسیار بسیار کمتر است. پس از خرید سازهای ارزان قیمت و غیراستاندارد خودداری بفرمایید اگر توانایی هزینه بیشتر را دارید هزینه بفرمایید و اگر در خود تمایل کمی برای آموختن سنتور احساس می‌کنید اصلاً ساز تهیه نفرمایید بهترین روش برای تشخیص میزان که علاقه‌تان به آموختن هر سازی نه تنها سنتور حضورتان در کلاس‌های آموزشی قبل از خرید ساز می‌باشد. بعد از چند جلسه میزان علاقه‌تان مشخص خواهد شد نظر اساتید هم بسیار محترم می‌باشد. اما تحقیق و مقایسه گزینه‌های موجود در بازار بر عهده خود خریدار محترم می‌باشد.

مشخصات سنتور مناسب

• صدا : صدای ساز مهم‌ترین قسمت در انتخاب ساز می‌باشد خود صدا هم باید چند خصوصیت اصلی داشته باشد که شامل موارد زیر می‌باشد.
• نوا : نوا یا لهجه ساز باید زیبا و دلنشین باشد تا باعث زده شدن نوازنده نسبت به ساز نشود.
• حجم : ساز با ید دارای حجم صدایی قابل توجه و کنترل شده‌ای باشد تا برای شنونده لذت‌بخش و جای مانور بالاتری برای نوازنده داشته باشد.
• یک دستی صدا : ساز سنتور باید از لحاظ فرکانسی، صدایی کاملاً یک‌دست داشته باشد. نباید فاصله زیادی بین نت‌های همسایه وجود داشته باشد تا صدایی که از ساز ایجاد می‌شود یک پارچه و همگون به گوش برسد و این خصوصیت را اصطلاحاً پیانویی بودن ساز هم می‌گویند.
• متریال : استفاده از متریال صحیح و ارزنده در ساخت سنتور از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. هر متریالی برای ساخت ساز مناسب نیست هر چند ممکن است بسیار ارزنده و موجه به نظر برسد.
• شخصیت : مدل صدای ساز باید شخصیت خاصی را داشته باشد. این خواص در جهت الگوی یادگیری هنرجو بسیار حائز اهمیت می‌باشند به‌طورمثال: صدای یک ساز می‌تواند “بم‌خوان” “پررنگ” و “یا کریستالی” باشد.
• کوک : ساز ارزنده باید قادر به نگهداری کوک در مدت زمان طولانی باشد همچنین کوک و رکلاژ ساز باید به شکل بسیار آسان و روان انجام گردد تا نوازنده بتواند با کمترین زحمت برای کوک بیشترین لذت را از نواختن ساز ببرد و همچنین از کوک خارج شدن متوالی ساز به گوش هنرآموز آسیب وارد خواهد کرد.

نتیجه‌گیری: هر چند خواص ذکر شده بالا در رابطه با صدای ساز پررنگ‌تر باشد ساز شما از لحاظ صدایی ساز قوی‌تر و ارزنده‌‌تری محسوب می‌شود.